27 Aralık 2015 Pazar

Şev Stabilitesini Araştırma Prosedürü

Bilinen kayma özelliklerine sahip bir zeminde şev stabilitesini incelemek için kaymanın meydana geleceği yüzeyi temsil eden dairenin pozisyon ve çapı belirlenmelidir. Kritik (Göçme) dairesi, zeminin kayma mukavemeti, kaymayı sağlayan kayma kuvveti şartını sağlar. Şevin göçmeye karşı güvenlik faktörü hesaplanmalıdır. Şev stabilitesini tayin etmek için deneme metodu veya analitik metod ( basit durumlarda) kullanılabilir.

Şev Kayması

Bir şevin altındaki zeminin göçmesine şev kayması adı verilir. Göçmeye katılan zemin kütlesinde aşağıya ve dışarıya doğru hareket görülür.

Şev kaymasının sebepleri:

  • Kazı 
  • Mevcut bir şevin topuk kısmının oyulması 
  • Zemindeki ince kılcal çatlakların gelişmesi
  • Boşluk suyu basıncının artması
  • Şev altındaki zemini sıvılaştıran bir şok


Eğer göçme bir kayma yüzeyi boyunda meydana gelirse ve bu kayma yüzeyi şev yüzeyini topuk veya daha yukarıda keserse buna Şev Göçmesi denir.

Eğer şev topuğu altındaki zemin üzerindeki materyalin ağırlığını kaldıramayacak durumdaysa, göçme şev topuğu altında bir derinlikte meydana gelir. Buna da taban göçmesi denir.

Zemin Nedir?

Zemin mineral tanelerden meydana gelmiş agregadır ve su içinde dağılabilir. Kayada ise mineraller kuvvetli ve kohezyonlu bağlarla bağlıdır ve kolayca dağılmazlar.  Mineral parçacıkların meydana getirdiği bazı tip agregaları ise kaya veya toprak zemin olarak sınıflandırmak zordur.

İçindeki maddelerin orijinlerine göre zeminler iki büyük gruba ayrılabilir:
  • Kimyasal ve fiziksel olayların etkisiyle kayaların aşınma ve dağılmasından meydana gelen zeminler
  • Organik orijinli olanlar


Arazi sınıflandırmasında pratikte en çok karşılaşılan zemin tipleri şunlardır:
  • Kum ve çakıl
  • Hardpan
  • Silt
  • Kil